Một công trình được gọi là Xanh khi giúp làm giảm tác động của chính nó đối với môi trường tự nhiên và sức khỏe của dân cư.
Thiết kế Công trình Xanh bao gồm xây dựng năng lượng hiệu quả, bao gồm cả việc sử dụng nguồn năng lượng tái tạo như gió, nước hoặc năng lượng mặt trời; tạo ra môi trường tốt cho sức khỏe bên trong công trình; phát triển hệ thống thông gió tự nhiên; và sử dụng vật liệu xây dựng tạo thành từ rất ít hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) trong công trình.
Việc sử dụng những vật liệu xây dựng và nguồn năng lượng có tính bền vững, tiêu thụ ít năng lượng và tạo ra ảnh hưởng rất nhỏ đối với môi trường là yếu tố chìa khóa của Công trình Xanh, như là sử dụng nước hiệu quả thông qua thiết bị, vòi nước, vòi sen, tái chế nước mưa, tái sử dụng nước cho cảnh quan và các mục đích sinh hoạt khác.
Sàn tre Xanh nhưng chưa chắc đã Bền vững.
Trong khi khái niệm Xanh khá đơn giản thì Bền vững lại có ý nghĩa sâu xa hơn, chính xác bắt nguồn từ thuật ngữ “nông nghiệp bền vững” – sự sản xuất ra các sản phẩm thực vật hoặc động vật, sử dụng công nghệ nông trại để bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng, cộng đồng người và lợi ích của động vật và trong tương lai cũng như vậy.
Theo Hội đồng Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ, sự bền vững “tạo ra và duy trì điều kiện mà con người và tự nhiên có thể tồn tại trong thế cân bằng, cho phép đáp ứng các nhu cầu về xã hội, kinh tế và các nhu cầu khác của hiệu tại và thế hệ tương lai”.
Điều quan trọng của sự bền vững nằm ở yếu tố “tương lai”, đặt ra tiêu chí cao hơn so với việc xác định định nghĩa Công trình Xanh.
Sự bền vững cắt giảm ảnh hưởng đến môi trường bằng việc sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc hoặc là có thể tái tạo hoặc là có thể thu hoạch bền vững. Một vật liệu có thể thu hoạch bền vững được tập hợp lại theo cách mà nó không ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, gây ô nhiễm không khí và cắt giảm được cả nguồn nguyên liệu đầu vào để sản xuất.
Trong hệ sinh thái, từ Bền vững được hiểu là cách mà hệ thống sinh thái duy trì sự đa dạng và sản xuất theo thời gian. Đối với loài người, nó nghĩa là sự duy trì đa dạng trong khoảng thời gian lâu dài ở tình trạng tốt, điều này phụ thuộc vào tình trạng tốt của thế giới tự nhiên và việc sử dụng có trách nhiệm những nguồn tự nhiên.
Gỗ là nguyên liệu bền vững nếu nhà sản xuất chặt những cây gỗ không gây cạn kiệt khu rừng.
Một ví dụ rõ ràng cho sự khác biệt giữa Xanh và Bền vững có thể kể đến những sàn bằng tre rất phổ biến hiện nay. Không nghi ngờ rằng tre – một sản phẩm của tự nhiên, được tạo ra từ một nguồn có thể tái tạo, hoàn toàn là Xanh. Nhưng phần lớn sàn tre được sản xuất tại Trung Quốc và vận chuyển bằng tàu hỏa, tàu thủy đến các quốc gia khác trên thế giới, điều này có nghĩa rằng ngay chính khâu vận chuyển của nó đã tạo ra sự ô nhiễm không khí thông qua sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Vấn đề này trái ngược so với khái niệm vật liệu bền vững hay sự bền vững bởi vì nó góp phần vào quá trình biến đổi khí hậu của thế giới.
Một ví dụ khác là gỗ được sử dụng để làm nhà. Trong khi gỗ thường được coi là vật liệu xây dựng thân thiện môi trường hay Xanh bởi vì nó thuộc về tự nhiên và bền nhưng không phải hầu hết là bền vững. Gỗ bền vững nếu như công ty sản xuất chặt những cây mà không làm cạn kiệt rừng, nếu nó được thu hoạch theo cách có trách nhiệm với môi trường, còn không thì nó không phải là vật liệu bền vững.
Từ lý do trên, việc xác định cách mà những vật liệu được sản xuất và chuyển đi rất quan trọng. Chỉ khi một ngôi nhà đạt đến tiêu chuẩn 0 năng lượng – không sử dụng năng lượng và phát thải khí CO2 thì mới được coi là bền vững. Những công trình đóng góp cho sự phát triển của đô thị và những ngôi nhà lớn tiêu thụ nhiều năng lượng và nguồn tài nguyên thì không thể là bền vững. KTS Robert Stern (Dean of the Yale School of Architecture) đã nói rằng: “Trong 10 năm, chúng ta sẽ không nói về bền vững nữa, bởi vì nó sẽ được xây dựng thành một trong những yếu tố tất yếu của kiến trúc”.
Phan Minh
